سیستم جرقه و احتراق

راهنمای کامل سیستم جرقه و احتراق خودرو:

نحوه عملکرد ،علایم خرابی و نگهداری سیستم جرقه و احتراق خودرو

اهمیت سیستم جرقه و احتراق در خودرو:

سیستم جرقه زنی قلب تپنده موتور خودرو محسوب می شود. بدون این سیستم، موتور قادر به روشن شدن و تولید قدرت برای حرکت خودرو نخواهد بود. وظیفه اصلی این سیستم ایجاد جرقه ای قوی در زمان مناسب برای مشتعل کردن مخلوط هوا و سوخت داخل سیلندرها است. این احتراق، نیروی لازم برای حرکت پیستون ها و در نهایت چرخ ها را فراهم می کند.

نقش سیستم جرقه و احتراق در عملکرد صحیح موتور:

1. ایجاد جرقه در زمان مناسب: سییستم جرقه زنی باید در لحظه ای دقیق جرقه را ایجاد کند تا مخلوط هوا و سوخت در بهترین حالت ممکن مشتعل شود. اگر جرقه زودتر یا دیرتر از موعد مقرر زده شود، راندمان موتور به شدت کاهش می یابد و آلایندگی افزایش پیدا می کند.
2. کنترل زمان احتراق: سیستم  احتراق باید زمان احتراق را به طور دقیق کنترل کند تا موتور به صورت روان و بدون لرزش کار کند. اگر زمان احتراق نامناسب باشد، موتور دچار لرزش، knocking و ناکارآمدی می شود.
3. تنظیم دمای موتور: سیستم  احتراق در تنظیم دمای موتور نیز نقش دارد. اگر جرقه قوی و در زمان مناسب زده شود، احتراق به طور کامل انجام می شود و دمای موتور در حد مطلوب باقی می ماند.

اجزای سیستم جرقه و احتراق:

سیستم جرقه و احتراق از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظایف خاص خود را دارند. در ادامه به شرح وظایف هر یک از این اجزا می پردازیم:

1. باتری:

باتری منبع تغذیه سیستم جرقه و احتراق است. باتری برق ۱۲ ولت را برای سایر اجزای سیستم مانند کوئل و کامپیوتر خودرو (ECU) فراهم می کند.

2. دینام:

دینام وظیفه شارژ باتری را بر عهده دارد. دینام با استفاده از نیروی محرکه موتور، برق تولید می کند و آن را به باتری می فرستد.

3. استارت:

استارت موتور الکتریکی است که وظیفه دارد موتور را روشن کند. استارت از باتری برق می گیرد و با چرخاندن میل لنگ، موتور را روشن می کند.

4. کوئل:

کوئل ولتاژ ۱۲ ولت باتری را به ولتاژ بالا (حدود ۲۵۰۰۰ ولت) تبدیل می کند که برای ایجاد جرقه در شمع ها لازم است.

5. دلکو (در خودروهای قدیمی):

دلکو وظیفه دارد که ولتاژ بالا را به شمع ها در زمان مناسب هدایت کند. دلکو با استفاده از یک قطعه مکانیکی به نام پلاتین، زمان جرقه زنی را تنظیم می کند.

6. کامپیوتر خودرو (ECU):

در خودروهای جدید، کامپیوتر خودرو (ECU) وظایف دلکو را انجام می دهد. ECU با استفاده از سنسورها، اطلاعات مربوط به وضعیت موتور را جمع آوری می کند و با استفاده از این اطلاعات، زمان جرقه زنی را به طور دقیق تنظیم می کند.

7. وایر شمع:

وایر شمع وظیفه دارد که ولتاژ بالا را از کوئل به شمع ها منتقل کند. وایر شمع باید از عایق بندی مناسب برخوردار باشد تا از هدر رفتن ولتاژ جلوگیری شود.

8. شمع:

شمع وظیفه دارد که جرقه را در داخل محفظه احتراق ایجاد کند. شمع از دو الکترود تشکیل شده است که بین آنها فاصله کمی وجود دارد. ولتاژ بالا از طریق وایر شمع به الکترودها می رسد و جرقه بین آنها ایجاد می شود.

 عملکرد سیستم جرقه و احتراق:

شرح گام به گام نحوه ایجاد جرقه و احتراق:

1. چرخش میل لنگ: با چرخش میل لنگ، پیستون ها در داخل سیلندرها به سمت بالا و پایین حرکت می کنند.
2. مکش مخلوط هوا و سوخت: در کورس مکش، دریچه ورودی هوا باز می شود و مخلوط هوا و سوخت توسط پیستون به داخل سیلندر کشیده می شود.
3. تراکم مخلوط: در کورس تراکم، دریچه ورودی و خروجی هوا بسته می شوند و پیستون مخلوط هوا و سوخت را فشرده می کند.
4. ایجاد جرقه: در نقطه مرگ بالا، کامپیوتر خودرو (ECU) با توجه به اطلاعات دریافتی از سنسورها، زمان جرقه زنی را تعیین می کند و به کوئل فرمان می دهد. کوئل ولتاژ ۱۲ ولت باتری را به ولتاژ بالا تبدیل می کند و وایر شمع این ولتاژ را به شمع ها منتقل می کند. شمع جرقه را در داخل محفظه احتراق ایجاد می کند.
5. احتراق: جرقه مخلوط هوا و سوخت را مشتعل می کند و احتراق رخ می دهد.
6. انبساط گازها: در کورس قدرت، احتراق باعث ایجاد فشار و حرکت پیستون به سمت پایین می شود.
7. تخلیه دود: در کورس تخلیه، دریچه خروجی هوا باز می شود و دود حاصل از احتراق توسط پیستون به خارج از سیلندر رانده می شود.

زمان‌بندی دقیق جرقه‌زنی در سیستم جرقه و احتراق:

زمان‌بندی دقیق جرقه‌زنی از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر جرقه زودتر یا دیرتر از موعد مقرر زده شود، راندمان موتور به شدت کاهش می یابد و آلایندگی افزایش پیدا می کند. کامپیوتر خودرو (ECU) با استفاده از اطلاعات دریافتی از سنسورها، زمان جرقه زنی را به طور دقیق تنظیم می کند.

نقش سنسورها در تنظیم سیستم جرقه و احتراق:

سنسورهای مختلفی در سیستم جرقه و احتراق وجود دارند که اطلاعات مربوط به وضعیت موتور را به کامپیوتر خودرو (ECU) ارسال می کنند. این اطلاعات شامل موارد زیر است:

* سرعت موتور: سنسور دور موتور سرعت چرخش میل لنگ را به ECU ارسال می کند.

* موقعیت میل لنگ: سنسور موقعیت میل لنگ موقعیت دقیق میل لنگ را به ECU ارسال می کند.

* دمای موتور: سنسور دمای موتور دمای موتور را به ECU ارسال می کند.

* فشار هوای ورودی: سنسور فشار هوای ورودی فشار هوای ورودی به موتور را به ECU ارسال می کند.

* میزان اکسیژن موجود در دود: سنسور اکسیژن میزان اکسیژن موجود در دود خروجی از موتور را به ECU ارسال می کند.

ECU با استفاده از این اطلاعات، زمان جرقه زنی و سایر پارامترهای موتور را به طور دقیق تنظیم می کند.

 انواع سیستم جرقه و احتراق:

سیستم جرقه زنی مگنتی :

این سیستم در خودروهای قدیمی استفاده می شد. در این سیستم، از یک مگنتو برای تولید برق استفاده می شد. مگنتو با چرخش میل لنگ، ولتاژ بالا را تولید می کرد که برای ایجاد جرقه در شمع ها استفاده می شد. سییستم جرقه زنی مگنتی ساده و قابل اعتماد بود، اما دقت آن چندان بالا نبود.

سییستم جرقه زنی الکترونیکی:

این سیستم در اواخر دهه 1960 و اوایل دهه 1970 معرفی شد. در این سیستم، از یک ترانزیستور برای کنترل جریان برق به کوئل استفاده می شد. این سیستم دقت و راندمان بالاتری نسبت به سییستم جرقه زنی مگنتی داشت.

سیستم جرقه زنی کامپیوتری:

این سیستم در اواخر دهه 1970 و اوایل دهه 1980 معرفی شد. در این سیستم، از یک کامپیوتر برای کنترل زمان جرقه زنی و سایر پارامترهای موتور استفاده می شد. سیستم جرقه زنی کامپیوتری دقیق ترین و راندمان ترین سیستم جرقه زنی است.

عیب یابی سیستم جرقه و احتراق:

برای عیب یابی سیستم  احتراق ابتدا باید علایم نقص در سیستم جرقه زنی و احتراق را بشناسید سپس بتوانید آن را عیب یابی و برطرف نمایید

علائم نقص در سیستم جرقه و احتراق :

* مشکل در روشن شدن خودرو: اگر خودرو به سختی روشن می شود یا اصلا روشن نمی شود، ممکن است مشکل از سیستم جرقه زنی و احتراق باشد.

* کاهش قدرت و راندمان موتور: اگر موتور قدرت و راندمان سابق را ندارد، ممکن است مشکل از سیستم  احتراق باشد.

* افزایش مصرف سوخت: اگر مصرف سوخت خودرو به طور ناگهانی افزایش یافته است، ممکن است مشکل از سیستم جرقه و احتراق باشد.

* آلایندگی بیشتر: اگر آلایندگی خودرو به طور ناگهانی افزایش یافته است، ممکن است مشکل از سیستم  احتراق باشد.

* لرزش و ناکارآمدی موتور: اگر موتور لرزش دارد یا به طور ناکارآمد کار می کند، ممکن است مشکل از سیستم  احتراق باشد.

* روشن شدن چراغ چک موتور: اگر چراغ چک موتور روشن شده است، ممکن است مشکل از سیستم  احتراق باشد.

روش های عیب یابی سیستم جرقه و احتراق:

* بررسی بصری: ابتدا باید اجزای سیستم جرقه و احتراق را به طور بصری بررسی کنید. به دنبال علائم آسیب دیدگی، خوردگی یا فرسودگی باشید.

* تست شمع ها: شمع ها را از موتور خارج کنید و آنها را با یک تستر شمع تست کنید. اگر شمع ها جرقه قوی و آبی ایجاد نمی کنند، باید تعویض شوند.

* تست وایرها: وایرها را با یک اهم متر تست کنید. اگر وایرها مقاومت بالایی دارند، باید تعویض شوند.

* تست کوئل: کوئل را با یک تستر کوئل تست کنید. اگر کوئل ولتاژ بالا تولید نمی کند، باید تعویض شود.

* تست کامپیوتر خودرو (ECU): اگر تمام اجزای دیگر سیستم جرقه و احتراق سالم هستند، ممکن است مشکل از کامپیوتر خودرو (ECU) باشد. برای تست ECU باید به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.

ابزارهای مورد نیاز برای عیب یابی سیستم جرقه و احتراق:

* آچار: برای باز کردن شمع ها و وایرها

* تستر شمع: برای تست شمع ها

* اهم متر: برای تست وایرها

* تستر کوئل: برای تست کوئل

* دستگاه دیاگ: برای تست کامپیوتر خودرو (ECU)

نکات مهم در عیب یابی سیستم جرقه و احتراق:

* عیب یابی سیستم  احتراق می تواند یک کار پیچیده باشد. اگر تجربه کافی ندارید، بهتر است به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.

* قبل از شروع عیب یابی، حتماً باتری خودرو را جدا کنید.

* هنگام کار با سیستم جرقه و احتراق، احتیاط کنید. ولتاژ بالا می تواند خطرناک باشد.

با توجه به پیچیدگی سیستم جرقه و احتراق، اگر در عیب یابی این سیستم مشکل دارید، بهتر است به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.

 نکات تعمیر و نگهداری سیستم جرقه و احتراق:

تعویض شمع ها :

* شمع ها یکی از مهم ترین اجزای سیستم جرقه و احتراق هستند.

* شمع ها باید به طور منظم تعویض شوند.

* فاصله زمانی تعویض شمع ها به نوع خودرو و شرایط رانندگی بستگی دارد.

* به طور کلی، شمع ها باید هر 30000 تا 60000 کیلومتر تعویض شوند.

* برای تعویض شمع ها، به آچار و تستر شمع نیاز دارید.

بررسی وایرها :

* وایرها وظیفه دارند که ولتاژ بالا را از کوئل به شمع ها منتقل کنند.

* وایرها باید به طور منظم بررسی شوند.

* به دنبال علائم آسیب دیدگی، خوردگی یا فرسودگی باشید.

* اگر وایرها آسیب دیده باشند، باید تعویض شوند.

* برای بررسی وایرها، به اهم متر نیاز دارید.

تست کوئل :

* کوئل وظیفه دارد که ولتاژ ۱۲ ولت باتری را به ولتاژ بالا تبدیل کند.

* کوئل باید به طور منظم تست شود.

* برای تست کوئل، به تستر کوئل نیاز دارید.

* اگر کوئل ولتاژ بالا تولید نمی کند، باید تعویض شود.

تنظیم دلکو (در خودروهای قدیمی) :

* دلکو وظیفه دارد که ولتاژ بالا را به شمع ها در زمان مناسب هدایت کند.

* دلکو باید به طور منظم تنظیم شود.

* برای تنظیم دلکو، به آچار و دستگاه دلکو تستر نیاز دارید.

عیب یابی کامپیوتر خودرو (ECU) در سیستم جرقه و احتراق:

* کامپیوتر خودرو (ECU) وظیفه دارد که زمان جرقه زنی و سایر پارامترهای موتور را تنظیم کند.

* عیب یابی کامپیوتر خودرو (ECU) می تواند یک کار پیچیده باشد.

* اگر مشکل از کامپیوتر خودرو (ECU) باشد، باید به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.

نکات مهم تعمیر و نگهداری در سیستم جرقه و احتراق:

* تعمیر و نگهداری سیستم جرقه و احتراق از اهمیت بالایی برخوردار است.

* با تعمیر و نگهداری منظم، می توانید از بروز مشکلات احتمالی در سیستم جرقه و احتراق جلوگیری کنید.

* اگر در تعمیر و نگهداری سیستم جرقه و احتراق تجربه کافی ندارید، بهتر است به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.

علاوه بر موارد ذکر شده، می توانید اقدامات زیر را نیز برای حفظ سلامت سیستم جرقه و احتراق انجام دهید:

* از بنزین با کیفیت بالا استفاده کنید.

* فیلتر بنزین را به طور منظم تعویض کنید.

* از روغن موتور با کیفیت بالا استفاده کنید.

* موتور را به طور منظم گرم کنید.

* از رانندگی در شرایط سخت خودداری کنید.

با رعایت این نکات می توانید عمر مفید سیستم جرقه و احتراق خودرو خود را افزایش دهید.

 سوالات متداول در سیستم جرقه و احتراق:

چرا شمع ها باید تعویض شوند؟

شمع ها به مرور زمان فرسوده می شوند و جرقه ضعیف تری تولید می کنند. این امر باعث کاهش قدرت و راندمان موتور، افزایش مصرف سوخت و آلایندگی بیشتر می شود.

علائم خرابی وایر شمع چیست؟

* مشکل در روشن شدن خودرو

* کاهش قدرت و راندمان موتور

* افزایش مصرف سوخت

* آلایندگی بیشتر

* لرزش و ناکارآمدی موتور

* روشن شدن چراغ چک موتور

وظایف کامپیوتر خودرو در سیستم جرقه و احتراق چیست؟

* کامپیوتر خودرو (ECU) وظیفه دارد که زمان جرقه زنی و سایر پارامترهای موتور را تنظیم کند.

* ECU با استفاده از اطلاعات دریافتی از سنسورها، زمان جرقه زنی را به طور دقیق تنظیم می کند.

* ECU همچنین وظایف دیگری مانند کنترل سیستم سوخت رسانی، سیستم خنک کننده و سیستم آلایندگی را نیز بر عهده دارد.

چگونه می توان از نقص در سیستم جرقه و احتراق جلوگیری کرد؟

* شمع ها، وایرها و کوئل را به طور منظم تعویض کنید.

* از بنزین با کیفیت بالا استفاده کنید.

* فیلتر بنزین را به طور منظم تعویض کنید.

* از روغن موتور با کیفیت بالا استفاده کنید.

* موتور را به طور منظم گرم کنید.

* از رانندگی در شرایط سخت خودداری کنید.

* به طور منظم خودرو را به تعمیرگاه ببرید تا توسط یک متخصص بررسی شود.

علاوه بر موارد ذکر شده، می توانید با مطالعه دفترچه راهنمای خودرو خود اطلاعات بیشتری در مورد سیستم جرقه و احتراق و نحوه نگهداری آن بدست آورید.

در صورت بروز هر گونه مشکل در سیستم جرقه و احتراق، به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.